BOKD interviewt het komende jaar buurt- en dorpshuizen die mooie stappen hebben gezet bij het verduurzamen van hun accommodatie. Bij veel buurt- en dorpshuizen staan energiebesparing en het opwekken van energie inmiddels standaard op de agenda. Met de almaar stijgende energielasten wordt het onderwerp nog belangrijker dan het al was. Maar hoe doen de buurt- en dorpshuizen dat? En wat kunnen de andere buurt- en dorpshuizen daar van leren? In deze tweede aflevering zetten we Energiek dorpshuis Ons Dörpshuus in 2e Exloermond in de spotlights. Ons Dörpshuus heeft de energielasten weten terug te brengen van € 727 naar € 345 per maand.
Even voorstellen!
Mijn naam is Henk Jongsma (69 jaar) en ik ben penningmeester/ secretaris van de stichting Dorpsbelangen en Dorpshuis 2e Exloërmond. Ik ben geboren in Gorredijk in Friesland, maar woon vanaf mijn 18e in Drenthe waarvan de laatste 20 jaar in 2e Exloërmond. Vanaf die periode zet ik mij ook actief in voor Dorpsbelangen. In mijn werkende leven ben ik begonnen in de zorg, als verpleegkundige, waar ik dertig jaar heb gewerkt. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar de Rechtbank Noord Nederland, o.a. als Management Adviseur en voorzitter van het team Bewind, Curatele en Mentorschap..
2e Exloërmond
In de volksmond heet het dorp 2e Mond en dat is een lintdorp in de gemeente Borger Odoorn. Het dorp telt bijna 2300 inwoners De langste weg in het dorp is 7 kilometer. De mensen aan de ene kant van het dorp kennen de mensen aan de andere kant van het dorp vrijwel niet. Het dorpshuis staat in het deel wat je de kern zou kunnen noemen. Naast het dorpshuis zijn in dit deel van het dorp de sportvelden, de twee scholen en een winkel te vinden. Maar ‘de andere kant van het dorp’ maakt hier minder gebruik van, omdat ze meer op Musselkanaal zijn gericht.
Dorpshuis
Het huidige dorpshuis is nog geen tien jaar oud. Tot 2013 of 2014 was het oude dorpshuis gevestigd in een oud schoolgebouw, maar daar wilde de gemeente vanaf. Vanuit de voetbalvereniging is toen het idee ontstaan om de dorpshuisfunctie te verplaatsen naar het gebouw van de voetbalvereniging. Het dorpshuis heeft toen, met behulp van de gemeente en het Oranje Fonds, het gebouw gekocht van de voetbalvereniging. De grond rondom het dorpshuis is toen van de gemeente gekocht. Daarmee is de stichting dorpshuis grootgrondbezitter geworden. De voetbalvereniging werd gebruiker van het dorpshuis en de kleedkamers.
Met de aankoop van het gebouw stond het bestuur van Dorpsbelangen en Dorpshuis voor de opgave om het gebouw gezelliger en energiezuiniger te maken. Het had natuurlijk jaren als voetbalkantine gediend en was daarmee niet automatisch aantrekkelijk voor andere doelgroepen. Met twee ton van de gemeente en €50.000 van het Oranje Fonds hadden we echter wel de financiële middelen om een en ander aan te pakken.
Energiescan
Eind 2014 hebben wij deelgenomen aan een bijeenkomst over energiebesparing in dorpshuizen. Dat was een bijeenkomst die was georganiseerd door de provincie Drenthe en de BOKD. Na afloop van de bijeenkomst konden we intekenen voor een gratis Energiescan. Dat hebben we toen onmiddellijk gedaan. De energiescan is toen uitgevoerd door Invent en daar hebben we toch het een en ander van opgestoken.
Energieopwekking en besparing
Een van de uitkomsten van het rapport was dat het gebouw zo lek is als een mandje. Als we dat zouden willen verhelpen, dan zou dat direct behoorlijke kosten met zich hebben meegebracht met heel lange terugverdientijden. We hebben toen wel logische dingen gedaan. Er waren een paar ramen lek en die hebben we van nieuw dubbel glas voorzien. luxaflex voor de ramen om de warmte buiten te houden. En we hebben gordijnen opgehangen om de kou buiten te houden.
Gelukkig waren er ook een paar heel overzichtelijke maatregelen bij waar we direct rendement uit zouden halen. We hebben de oude koelkasten en vrieskisten, die we van de voetbalvereniging hadden overgenomen en al behoorlijk oud waren vervangen voor nieuwe energiezuinige apparatuur. De belangrijkste en meest rendabele zet was de aanschaf van maar liefst 96 zonnepanelen, mede dankzij een bijdrage van het Oranje Fonds.
Die zonnepanelen zijn een gouden greep geweest en bieden ons tot de dag van vandaag veel voordeel. Twee jaar geleden heeft één van onze oude CV ketels het begeven. We stonden toen voor de keuze: gaan we voor een nieuwe energiezuinige CV ketel of gaan we elektrisch? Het ging om de ketel voor de eerste etage en daar bevinden zich vier relatief kleine ruimtes. We hebben ervoor gekozen om die te voorzien van in totaal 4 elektrische airco’s. Die zorgen in de zomer voor verkoeling en in de winter voor warmte. Het grote voordeel van die dingen is dat het relatief snel warm wordt. Binnen een half uur is het er aangenaam warm. En je kunt ze per stuk aanzetten, dus alleen op die plek waar je de warmte nodig hebt. Dat was zonder zonnepanelen natuurlijk een tamelijk dure oplossing geweest, maar met de zonnepanelen en salderingsregeling kost het ons weinig.
Bewustwording
Een van de dingen waar we ook aandacht aan hebben besteed is bewustwording. We zijn ook het gesprek aangegaan met onze gebruikersgroepen en vrijwilligers over de noodzaak om te besparen op de energielasten. Dat als je als laatste het dorpshuis verliet ook gewoon alle lichten uit deed. En als de laatste die het pand verlaat het alarm instelt, dan wordt je er aan herinnerd of je de verwarming lager hebt gezet?
Besparing
Al deze acties bij elkaar hebben ervoor gezorgd dat onze energielasten enorm zijn gedaald. In 2018 betaalden wij nog € 727 per maand en in 2020 hebben we dat weten terug te brengen tot € 363 per maand en nu zitten we op € 345 per maand. Wat de energielasten zullen worden met de huidige prijzen is even afwachten voor ons.
Hulp bij het maken en uitvoeren van de plannen
Ja, wij hebben wel wat hulp gehad. De energiescan van Invent heeft ons wel van de nodige informatie voorzien en de BOKD heeft ons op enig moment geholpen met de teruggaaf van de energiebelasting. Dat was ook handig omdat we daardoor weer wat middelen hadden om te investeren. Ook hebben we een paar jaar een energiemonitor gehad, ook via het BOKD, en dat gaf veel inzicht in wanneer we veel energie gebruikten. Maar uiteindelijk hebben we het meeste gewoon zelf gedaan. In het bestuur zitten een paar mensen die niet alleen affiniteit met het onderwerp, maar ook de kennis en kunde hebben om er iets mee te doen. Die zijn dus goed ingevoerd en weten wat je moet doen.
Mogelijke vervolgstappen/ nieuwe plannen
We hebben nog voldoende plannen en wensen. Een daarvan is dat we verwachten dat de oude CV ketel het binnen 1 a 2 jaar zal gaan begeven. De grote vraag is dan hoe je die wilt vervangen? Gaan we over op een warmtepomp? Waarschijnlijk niet, want het gebouw is nog steeds lek. Gaan we over op hete lucht verwarming? Airco’s? We weten het niet. Het zal hoe dan ook om een flinke investering vragen! Punt is dat de gemeente al een hele tijd met het plan rondloopt om een nieuwe MFA te realiseren. Daar zouden dan de scholen, de sport en het dorpshuis worden gevestigd. Maar hoe lang duurt dat dan nog? En wat gaan we doen als de ketel het plotseling begeeft? Je wilt de mensen dan toch ook niet in de kou laten zitten. Dit is wel een groot dilemma voor ons.
Willen jullie ook aan de slag met energiebesparing?
Heeft jullie buurt- of dorpshuis ook plannen om jullie accommodatie te verduurzamen? Zijn jullie op zoek naar hulp en begeleiding om tot een plan van aanpak te komen om jullie gebouw te verduurzamen? Met het programma Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed biedt de provincie Drenthe advies en ondersteuning op maat om tot een verduurzamingsplan te komen. Kijk hier voor meer informatie. Aanmelden kan door een mail te sturen naar maatschvastgoed@drenthe.nl