BOKD interviewt het komende jaar buurt- en dorpshuizen die mooie stappen hebben gezet bij het verduurzamen van hun accommodatie. Bij veel buurt- en dorpshuizen staan energiebesparing en het opwekken van energie inmiddels standaard op de agenda. Met de almaar stijgende energielasten wordt het onderwerp nog belangrijker dan het al was. Maar hoe doen de buurt- en dorpshuizen dat? En wat kunnen de andere buurt- en dorpshuizen daar van leren? In de derde aflevering zetten we Energiek buurthuis ’t Trefpunt in Holthe in de spotlights. HLM heeft voor de geleidelijke weg gekozen en is een voetstap verwijderd van een energieneutraal dorpshuis, maar heeft daarbij nog wel een beetje hulp nodig.
Even voorstellen!
Mijn naam is Albers Gils. Ik ben geboren en getogen in Holthe en dat ligt onder de rook van Beilen. Ik ben 64 jaar en ben getrouwd en heb twee dochters waarvan er een in Smilde woont en de ander in Beilen. Na de basisschool ben ik via de LTS, MTS en uiteindelijk de HTS afgestudeerd als ingenieur bouwkunde. Als dienstplichtig militair ben ik terecht gekomen bij de genie in Vught en daar ben ik afgezwaaid als tweede luitenant. Een mooie tijd. Daarna ben ik gaan werken. Eerst als uitvoerder bij een bouwbedrijf in Emmen en de laatste dertig jaar bij Calduran Kalkzandsteen in Hoogersmilde. Vorig jaar ben ik gestopt met werken.
Buurthuis ‘t Trefpunt
Buurthuis t Trefpunt staat in Holthe, maar het bedient ook de inwoners van de buurtschappen Lieving en Makkum. Al met al wonen daar plusminus 600 mensen. Ik ben bij het buurthuis betrokken sinds 1989. Dat begon als commissielid vanuit plaatselijk belang. Met het verdwijnen van twee dorpscafés moesten de verenigingen uitwijken naar locaties in Beilen en dat was niet wat we wilden. In 1993 is het nieuw gebouwde buurthuis geopend, tegenover het oude dorpscafé en naast de ijsbaan. Later ben ik bestuurslid en beheerder geweest.
Eerste stappen bij het verduurzamen van het buurthuis
Burthuis HLM is behoorlijk actief geweest met het verduurzamen van de accommodatie en dat is een langdurig en geleidelijk traject geweest. In 2013/ 2014 hebben we meegedaan aan ‘Onbeparkt Holdbar’, het energiebesparingsproject van de gemeente Midden Drenthe. Alle dorps- en buurthuizen die dat wilden kregen van de gemeente een gratis energiescan. Die scans zijn enorm waardevol gebleken. Een van de adviezen was om het gebouw in zones in te delen. De grote zaal, vergaderruimte, biljartzaal en de kantine kregen elk een eigen thermostaat. Op die manier hoefde niet het hele gebouw verwarmd te worden als er bijvoorbeeld een bestuursvergadering was, maar alleen de ruimte die op dat moment gebruikt werd. Daarnaast hebben we diverse andere maatregelen genomen, zoals een mechanische ventilatie op een bewegingssensor in plaats van klepramen, bewegingssensoren in de toiletten en LED verlichting.
Vervolgstappen duurzaamheid
In 2017 hebben we 24 zonnepanelen aangeschaft en daarmee werden we qua elektriciteit energieneutraal. Daarmee ontstond direct een nieuw ambitie: van het gas af. Via de provincie Drenthe en de BOKD hebben we ons in 2019 aangemeld voor het maatwerkadvies van de Drentse Kei. Dat was een pilot om de haalbaarheid te onderzoeken of dorpshuizen ook echt naar 0 op de meter konden en hoeveel dat dan zou kosten? Dat leverde een uitgebreide rapportage op en daar stonden toch nog een paar acties in die we eerst moesten uitvoeren: een paar ramen waar nog HR++ glas in kon worden geplaatst, de noordgevel moest nog worden voorzien van isolatie en nog een paar kleine dingen. Door middel van energiemonitoring hebben we het sluimerverbruik in beeld kunnen brengen en ook daar op kunnen besparen.
En, inmiddels van het gas af?
Nee, nog niet. Maar we houden de ontwikkelingen goed in de gaten. In het maatwerkadvies van de Drentse Kei is geadviseerd om na de stappen die we inmiddels hebben gezet een WTW installatie aan te schaffen. Daarmee zou de vervuilde warme lucht de inkomende koude lucht kunnen verwarmen. Daarnaast zou er een lucht-water warmtepomp moeten worden aangeschaft. Maar dat zou betekenen dat we de hele vloer eruit moest halen en die lag er nog maar net in. We vroegen ons ook af of we daarmee het buurthuis op een goede manier zouden kunnen verwarmen? Veel buurt- en dorpshuizen hebben een bijzondere warmtebehoefte, namelijk vooral ’s avonds en dan ook nog voor beperkte duur. Is het dan wel goed om zo’n type warmtepomp aan te schaffen die een lange opwarmtijd nodig heeft of is het misschien beter om een lucht-lucht warmtepomp aan te schaffen? De opwarmtijd is dan veel sneller en komt beter tegemoet aan de wensen van onze gebruikers. Maar dat scenario is niet onderzocht door de Drentse Kei.
Het klinkt alsof jullie al weten wat jullie willen, waarom dan nog geen vervolgstap?
We zouden in gesprek kunnen gaan met leveranciers, maar hoe betrouwbaar is hun informatie? Wij kunnen wel denken dat dit een goede oplossing is, maar zeker weten doen we dat ook niet. We zouden dat graag doorgerekend zien door een onafhankelijk technisch adviesbureau. Of in gesprek gaan met een best practice. Een dorpshuis dat deze stap al heeft gezet en goede ervaringen heeft. Dat zou een besluit voor ons een stuk makkelijker maken. Kijk, als je voor thuis een warmtepomp wilt aanschaffen dan doe je goed en degelijk onderzoek, want je wilt geen ruzie met je vrouw. Maar als je dat wilt doen voor het buurthuis, dan wil je dat ook degelijk doen want anders krijg je ruzie met het hele dorp.
Waar hebben jullie dit allemaal van betaald?
Dat was verschillend per stap. De eerste investeringen hebben we deels zelf gedaan en zijn deel door de gemeente Midden Drenthe betaald. De zonnepanelen zijn gefinancierd vanuit Kern met Pit (het buurthuis was in 2017 winnaar van Kern met Pit), Rabobank en het Oranje Fonds en uit eigen middelen. En ook de laatste stappen zijn weer deels door onszelf en de gemeente Midden Drenthe betaald. Om de stap naar energieneutraal te maken denken we nog zo’n €35.000 nodig te hebben. Het buurthuis staat in de startblokken om op zoek te gaan naar de financiële middelen om dat te realiseren, maar dan willen we wel eerst zeker weten dat dat de juiste stap is.
Willen jullie ook aan de slag met energiebesparing?
Heeft jullie buurt- of dorpshuis ook plannen om jullie accommodatie te verduurzamen? Zijn jullie op zoek naar hulp en begeleiding om tot een plan van aanpak te komen om jullie gebouw te verduurzamen? Met het programma Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed biedt de provincie Drenthe advies en ondersteuning op maat om tot een verduurzamingsplan te komen. Kijk hier voor meer informatie. Aanmelden kan door een mail te sturen naar maatschvastgoed@drenthe.nl