De kracht van samen
Als kind merkte ik het al: samen kun je veel bereiken. In het dorp waar ik opgroeide, in de Groningse Veenkoloniën, zaten we niet te wachten tot iemand anders een probleem oploste. We staken als kinderen van groep 8 zelf de handen uit de mouwen. Eén voorbeeld blijft me altijd bij: we wilden geld inzamelen voor een oorlogsgebied waar een nieuw klasgenootje vandaan kwam. Dus pakten we onze skelters en gingen van deur tot deur. Geen groot plan, geen vergadering, gewoon doen. En het werkte. Dat zat in ons ingebakken: je hebt elkaar nodig, dus je zet samen de schouders eronder. Kop d’r veur. Daar, in ons dorp leerde ik over die houding van samen aanpakken, dat beviel me.
Dorpskracht in de praktijk
Die dorpskracht stond vorige week centraal toen ik een gastles gaf aan eerstejaars van Van Hall Larenstein. Ze staan aan het begin van een dorpsbelevingsonderzoek, waarbij ze leren hoe je als buitenstaander kunt bijdragen aan de uitdagingen van een dorp. Om hen op weg te helpen, nam ik het Kleine Kernen Spel mee.
In dit spel worden casussen gepresenteerd die zo uit een dorpsvergadering hadden kunnen komen. Denk aan problemen zoals bermbeheer dat te duur wordt voor de gemeente, jongeren die vertrekken omdat er geen betaalbare woningen zijn, en zorgvoorzieningen die verdwijnen. Grote, maatschappelijke vraagstukken die vooral voelbaar zijn in kleine kernen.
Het mooiste? Ik hoefde deze studenten niets te vertellen over eigenaarschap. Ieder groepje kwam als vanzelf met oplossingen waarin dorpsbewoners de regie pakken. Die vanzelfsprekendheid en onbevangenheid van ‘dat doe je gewoon samen’ maakte indruk op me. Ze snapten dat je als dorp zelf de touwtjes in handen kunt nemen: samen, met opgestroopte mouwen.
Bevlogenheid in kleine kernen
Diezelfde kracht zag ik afgelopen vrijdag toen Eline Vedder, woonachtig in gemeente de Wolden, vanuit Den Haag een werkbezoek bracht aan Drogteropslagen, een dorp waar bewoners zelf werken aan het leefbaar houden van hun gemeenschap. Ze vertelden vol trots hoe ze zich inzetten voor hun dorp, hopen dat de basisschool open kan blijven, een belangrijk hart van hun dorp.
In diezelfde week zat ik ook aan tafel met dorpscontactambtenaren van de gemeente Westerveld, die zich bezighouden met het vernieuwen van dorpenbeleid, kwam dat “gewoon doen” naar voren. Hoe kun je als gemeente ondersteunen, zonder die dorpskracht te ondermijnen? Want juist dat eigenaarschap maakt een dorp sterk.
Terug naar de skelters
Op de terugweg van de gastles dacht ik aan vroeger, aan die actie met de skelters. Maar ook aan de mensen die ik vandaag de dag ontmoet in Drenthe. Mensen die zich inzetten om er iets moois van te maken in hun dorp. Vaak beginnen ze gewoon, geen idee of het gaat lukken, maar ze gaan ervoor. Omdat ze iets goeds willen doen, voor hun omgeving of voor anderen.
Dat vind ik zo mooi aan die kleine kernen. Je kijkt niet naar wat er ontbreekt, maar naar wat er wél kan. Niet mopperen, maar aanpakken. Als kind deden we dat zonder erbij na te denken, nu heb ik er mijn werk van kunnen maken. En elke keer dat ik bij een dorp kom, ben ik onder de indruk van de bevlogenheid van de mensen die ik ontmoet.
Ze doen het gewoon. Ze zetten zich in, stropen de mouwen op, kop d’r veur.
Ja, het kan soms lastig zijn om te wonen in een kleine kern, op het platteland, in de regio, landelijk gebied, geef het een naam 😉 Maar zoals we vroeger op onze skelters stapten, zoals studenten vandaag met frisse blik oplossingen aandragen, en zoals bewoners van Drogteropslagen hun dorp toekomstbestendig maken – het laat zien dat samen altijd sterker is dan alleen. Dat is de echte kracht van samen.