Knapzakroute K37: Veenhuizen

Deze maand route Veenhuizen K37. Deze route is 19 kilometer en moeilijk in twee etappes te verdelen. De paden zijn in alle jaargetijden redelijk te belopen. Honden zijn aangelijnd toegestaan.

Ongeveer 200 jaar geleden kocht de Maatschappij van Weldadigheid meer dan 2500 hectare in een gebied dat te naam stond als ‘Hollands Siberië’. Generaal van den Bosch dacht dat dit gebied uitstekend geschikt was om hier mensen naar toe te brengen die het op eigen kracht niet redden en hier een kans kregen. Dit waren vooral mensen die in de kolonie Frederiksoord vooral vanwege delicten, zoals bedelarij en landloperij, met justitie in aanraking kwamen. Later kwamen hier ook weeskinderen bij. Hier geen mooie huisjes zoals in Frederiksoord en Wilhelminaoord, maar 3 gestichten. Eén hiervan, het tweede gesticht met de naam ‘de Arbeid’, is het huidige gevangenismuseum. Vrijwel alle gebouwen hadden en hebben een gevelspreuk, bijvoorbeeld ‘Bitter en Zoet’, ‘Werken is Zegen’, ‘Orde en Tucht’.

Als je het pdf-boekje begint te lezen, staat erboven: Welkom in Veenhuizen. Nou, dat was niet altijd zo. Het dorp was tot ongeveer 45 jaar geleden streng verboden toegang voor mensen die er niets te zoeken hadden. Nu is het op een enkele plek na overal vrij toegankelijk.

De route start bij de grote parkeerplaats in de buurt van het gevangenismuseum. Direct zie je aan de rechter kant een groene beukenboom die 125 jaar geleden geplant is ter ere van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina.  Tegenover de ingang van het Gevangenismuseum gaat de route langs de Generaal van den Boschweg naar de Kolonievaart. Daarna even een stukje langs de Hoofdweg waar je mooie huizen en andere gebouwen ziet. Onder andere ‘Klein Soestdijk’, het ‘Verenigingsgebouw’ en twee kerken.

Dan gaat de route aan de andere kant van de vaart verder. Hier loop je door het grootste bos van Veenhuizen, bijna 500 hectare. Dat de bossen er zo mooi uitzien, komt mede door het werk van de bewoners van het gesticht. Op de grens van het Fochteloërveen zie je een stuk ontgonnen gebied. Het is maar goed dat de turfprijs in die tijd laag geworden was, anders was hier veel meer van het veen afgegraven. Verderop krijg je mooie uitzichten over het Fochteloërveen, loop je langs de ijsbaan van Veenhuizen en daarna door en langs een bos met de naam Bankenbosch. Na een gemetseld aquaduct en een sluis gaat de route verder langs de huidige gevangenis ‘Norgerhaven’ en vervolgens via een breed zandpad naar het kerkhof. Dit wordt ook wel het ‘Vierde Gesticht’ genoemd. Hierna gaat de wandeling langs het verdwenen ‘Derde Gesticht’ en zie je een herberg langs de postweg. Ook kom je langs de voormalige elektriciteitscentrale en nog enkele bezienswaardigheden en kom je weer uit bij de parkeerplaats.

Wil je meer weten van de omgeving en van de dorpen, download dan de route. Dit kan door onderstaande QR-code te scannen of vanaf de site www.knapzakroutes.nl te kiezen voor Digitale Knapzakroutes waar je dan de keuze heeft uit alle routes. Je kunt de routes online lopen (als er bereik is), met GPX, de route uitprinten waar de routetekst bij staat of het PDF-boekje met routeinformatie en kaarten downloaden.

Veel wandel- en leesplezier. We zien je graag terug op één van de andere Knapzakroutes.

Auteur: Roelof Huisman