Deze maand belichten we de route Orvelte K4, die op de brink van Orvelte begint. Deze wandeling is 17 kilometer en is eenvoudig te splitsen. Een (zuid)lus van 5 km (van 1 – 4 en dan van 21 – 30). De andere (noord)lus is 12 km (van 4 – 21). Honden zijn toegestaan, maar niet op het Orvelterzand. Er is wel vanaf nr. 4 een korte omleiding die in het pdf-boekje genoemd wordt.
In het monumentendorp Orvelte loop je over keienstraatjes en kun je in het Bezoekerscentrum de geschiedenis van dit dorp en omgeving bekijken. Er zijn 17 boerderijen die op de monumentenlijst staan. Ook de directe omgeving van Orvelte is prachtig. Op de Noordes bijvoorbeeld zie je kleine akkers en aan de rand van het dorp de groenlandjes met z’n houtwallen. Aan de andere kant van het Oranjekanaal vind je het Orvelterzand, een mooi heideveld met delen stuifzand. Na de Meeuwenplassen wandel je door een groot stuk van het voormalige Ellertsveld. 100 Jaar geleden was er in het gebied tot aan de Elperstroom alleen maar heide te zien. In het pdf-boekje wordt er uitgebreid bij stil gestaan. Als je later het Oranjekanaal weer oversteekt, kom je op het Oosterveld. Hier vind je de IJzertijdboerderij waar je kunt zien hoe men vroeger in die periode leefde.
De naam van het dorp Orvelte duikt voor het eerst op in een oorkonde uit het jaar 1362. Daar werd het nog Oervelde en als Orvele geschreven. Doordat de ruilverkaveling Orvelte bespaard is gebleven is het in 1961 aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Vanaf 1999 beheert Het Drentse Landschap hier diverse monumenten. Als je de route begint, ga je eerst het dorp uit om via de kleine akkertjes de Orvelterstroom (Oude Vaart) over te gaan. Kijk eens bij die akkers naar de vele bloemen en kruiden die daar groeien en naar het struikgewas. Dat laatste is op veel andere plaatsen door prikkeldraad vervangen. Zoals hierboven al beschreven, is er een stuifzandgebied dat de naam Orvelterzand heeft. Dit is gekomen omdat er steeds meer schapen hier op de heide hun eten vonden en de wind toen vrij spel kreeg.
Verder op de route loop je langs de Meeuwenplassen. Bij het begin van deze plassen heeft vroeger Oud Orvelte of Orvelterveen gelegen. Hierna kom je in de bossen van Staatsbosbeheer. De laatste tijd wordt er veel werk verricht om het grondwaterpeil te verhogen. Dit zie je ook later bij en langs de Elperstroom. Als je bij de sluis bent, kun je nog de gebouwen van de voormalige Eerste Drentsche Stoomvlasbewerkingsfabriek zien. Hier werd van vlas, dat per boot aangevoerd werd, linnen gemaakt. Hoe dit ging, lees je in het pdf-boekje. De IJzertijdboerderij waar je later langs komt, is eind jaren zeventig van de vorige eeuw nagebouwd. Aanleiding was dat op deze plek sporen van bewoning uit de ijzertijd zijn gevonden.
Wil je meer weten van de omgeving en van de dorpen, download dan de route. Dit kan door onderstaande QR-code te scannen of vanaf de site www.knapzakroutes.nl te kiezen voor Digitale Knapzakroutes waar je dan de keuze heeft uit alle routes. Je kunt de routes online lopen (als er bereik is), met GPX, de route uitprinten waar de routetekst bij staat of het PDF-boekje met routeinformatie en kaarten downloaden.
Veel wandel- en leesplezier. We zien je graag terug op één van de andere Knapzakroutes.
Auteur: Roelof Huisman