Dorpsbelangenorganisaties, dorpshuisbesturen en andere vrijwillig georganiseerde clubjes in het dorp weten als geen ander dat vrijwilligerswerk draait om de bereidheid bij te willen dragen en vanuit het hart voor de ander klaar te staan. Inclusiever vrijwilligerswerk gaat erover dat iedereen de mogelijkheid krijgt een steentje bij te dragen.
Vrijwilligers vinden
Tegenwoordig is het niet gemakkelijk om vrijwilligers voor langere tijd te binden aan een dorpsactiviteit. Dorpen lopen aan tegen een plafond van beschikbare vrijwilligers. In sommige dorpen is het aantal vrijwilligers dat zich inzet voor een dorpsactiviteit flink gedaald sinds Corona. Mensen die voorheen veel activiteiten organiseerden, voelen zich lang niet altijd geroepen om nog mee te doen. Ook blijkt het lastiger om besturen bij elkaar te houden. Dorpen vragen zich bijvoorbeeld af hoe zij jongeren kunnen aantrekken voor bestuursfuncties. Of hoe zij hun aanbod kunnen verbreden zodat meer mensen zich betrokken voelen en een vrijwillige bijdrage willen leveren. Om nieuwe kansen te pakken, is het belangrijk om anders te kijken naar vrijwilligerswerk. Anders te denken en anders te doen. BOKD helpt dorpen graag hun ‘vrijwilligersbestand’ te vergroten.
Anders kijken naar vrijwilligerswerk
Willem-Jan de Gast schreef een LinkedIn artikel over hoe we anders kunnen kijken naar het binden en boeien van de vrijwilliger. Sterker nog: hij vindt dat we het over een andere boeg moeten gooien, de begrippen binden en boeien roepen iets op als: ‘we doen heel hard ons best om mensen vast te houden’. Wij zijn het met hem eens: dorpsgenoten steken hun waardevolle tijd vrijwillig in betekenisvolle activiteiten. De energie, motivatie, talenten en eigen netwerken spelen daarin een grote rol. Het gaat dus veel meer om verbinding, elkaars talenten zien en elkaar inspireren. Kortom laten we de vrijwillige bijdrages in ieder dorp eens in een ander daglicht zetten.
Om anders te kijken naar vrijwilligerswerk hebben we een zestal tips voor je op een rij gezet:
Waardevol vrijwilligerswerk
Weten wat waardevol is voor jou, helpt je te verplaatsen in wat waardevol is voor een ander. Waardevol vrijwilligerswerk begint bij de vrijwilliger zelf. Hoe waardevol is het voor jou als vrijwilliger om bij te dragen? Wat maakt dat jij ervoor kiest om je vrijwillig in te zetten voor de leefbaarheid van het dorp?
‘Zo deden we het altijd’ onder een vergrootglas
Durf jij jouw dorpsstructuur en de groep vrijwilligers verbonden aan deze structuur onder een vergrootglas te leggen? Wat lukte voorheen wat nu niet meer werkt? Kijk eens naar wat je altijd deed en wat er is veranderd. Hebben mensen minder tijd of hebben mensen andere behoeften, waardoor dorpsgenoten zich niet langdurig meer willen aansluiten bij jouw bestuur. Kan jij eerlijk kijken naar jouw aanpak: is er ruimte voor een nieuwe zienswijze? Ga eens in gesprek met dorpsgenoten: waarom zouden zij zich juist wel of niet willen aanmelden als vrijwilliger.
Verschillen tussen mensen
Vervolgens is het belangrijk om te realiseren dat mensen verschillend in elkaar zitten. Waar de één blij van wordt, past helemaal niet bij een ander. Dus: bied jij iets aan dat iedereen aanspreekt of kun jij jouw aanbod uitbreiden of aanpassen, waardoor een nieuwe groep mensen enthousiast wordt.
Buiten de lijntjes kleuren
Bedenk je ook dat iedere (vrijwilligers)groep zijn eigen ongeschreven groepsregels en rituelen heeft. Jouw vereniging, clubje of bestuur waarschijnlijk ook. Als nieuwkomer in het dorp voel je dat direct. Onze natuurlijke reactie is om je als individu aan te passen aan de normen van de groep. Dat betekent alleen niet dat we ons daar altijd prettig bij voelen. Soms willen we juist buiten de lijntjes kleuren en willen we iets anders dan het gangbare. Wees als dorp of als bestuur alert op de normen in jouw groep. Hoeveel ruimte bied jij voor andersdenkenden? Voel jij je nog steeds welkom als jij anders denkt?
Balans tussen geven en nemen
Kijk ook eens naar de balans tussen geven en nemen. Vrijwilligers die zich dag in dag uit inzetten, doen dat graag. Maar dat houdt een keer op. Het is fijn als jij je gewaardeerd voelt om wat je doet voor een ander. En dat jij het gevoel hebt dat je er zo nu en dan iets voor terug krijgt. Het is belangrijk dat er een juiste balans is tussen geven en nemen. Dus wat levert het jou als vrijwilliger op? Ervaar je plezier? Voel je dat je ertoe doet? Levert het contact met dorpsgenoten je iets op?
Eer de oudgedienden, maar maak ruimte voor nieuwelingen
Met het vertrek van bestuursleden, komt er vaak weer ruimte voor nieuwe aanwas. Dat zorgt voor een andere samenstelling en nieuwe dynamieken binnen jouw bestuur of vrijwilligersclub. Het is belangrijk om oog te hebben voor wat was en ruimte te maken voor wat komt. Met andere woorden: zorg ervoor dat de ervaringen en visie van langst zittende bestuursleden podium houdt. En geef nieuwe vrijwilligers tegelijkertijd ruimte voor inbreng van ideeën. Hierdoor zul je zien dat de groep evenwichtig aanvoelt.
Wil je jouw verhaal delen over het aantrekken- of behouden van vrijwilligers in jouw dorp? Neem contact op met projectmedewerker Daphne Wiebing via d.wiebing@bokd.nl
Vier verschillen; een samenwerking tussen BOKD en Solidair Groningen en Drenthe
BOKD werkt momenteel in samenwerking met Solidair Groningen en Drenthe aan een projectaanvraag Vier Verschillen. Deze zomer kunnen dorpen zich naar verwachting aanmelden voor deelname aan dit project.
Een tipje van de sluier geven we alvast. ‘Vier Verschillen’ waar gaat dat over? Zoals we in eerdere nieuwsbrieven al deelden, speelt het thema inclusie in steeds meer dorpen. Binnen Vier Verschillen besteden we op ludieke manier aandacht aan inclusie en diversiteit binnen vrijwilligersorganisaties en dorpen in Drenthe. In ieder deelnemend dorp gaan we aan de slag met regietheater. Regietheater gaat vaak gepaard met humor. Verschillen worden vergroot en bewustwording wordt gecreëerd. Vooraf aan het theaterstuk bespreken we met een betrokken groep dorpsgenoten de vorm en inhoud van de scene. Na de voorstelling volgt een gesprek over hoe de uitgespeelde scene eventueel in het dorp handen en voeten kan krijgen. Het doel van dit project is om eigen waarde van dorpsgenoten, zelfvertrouwen en samen zorgdragen voor het dorp te vergroten.
Is dit mogelijk iets voor jouw dorp of wil je aankomende maanden meer informatie ontvangen over dit project? Laat het ons alvast weten, dan zoeken we deze zomer contact met jullie.
NL Doet, ertoe doen als vrijwilliger
Ook in Drenthe hebben dorpen dit jaar weer meegedaan aan de landelijke actie NL Doet. Het Oranje Fonds organiseert jaarlijks samen met duizenden sociaal-maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties de vrijwilligersactie NL doet. NL Doet zet vrijwilligerswerk in het zonnetje en nodigde ook dit jaar iedereen weer uit om een dagje samen aan de slag te gaan en het verschil te maken. Dit is een dag waarop iedereen mee kan doen. ‘Iedereen kan doen wat hij of zij leuk vindt’. Zo gingen dorpsbewoners uit Beilen aan de slag met ‘Help je buurt weer naar noaberschap’ en werden er in het dorp groene vingers voor de moestuin gevraagd. In Zwiggelte werd gebouwd aan een bijenhotel en de creatie van een bloemenveld. In Hijken gingen dorpsgenoten aan de slag met het opruimen van Dorpshoeve Hijken. Hooghalen maakte de dorpstuin voorjaarsklaar. En in Westerbork werd een grote schoonmaak gehouden van Tennispark ‘de Beperkte Slag’. Lijkt het je leuk om in jouw dorp ook de handen uit de mouwen te steken samen met dorpsgenoten? Neem den een kijkje op de website van het Oranje fonds: alle initiatieven die meededen aan NL Doet 2023 vind je daar terug. Ook geeft Oranje Donds tips over hoe je ertoe doet als vrijwilliger, ook na NL doet. Tips vind je hier.
