De dorpsondersteuner in een notendop
Dorps- of wijkondersteuner is een opkomende beroepsgroep. De afgelopen jaren zien we het aantal dorpsondersteuners in gemeenschappen groeien. Door heel Nederland worden inmiddels meer dan 70 zorgzame bewonersinitiatieven versterkt door de inzet van een professionele dorpsondersteuner. De dorpsondersteuner fungeert als spin in het web. De dorpsondersteuner wordt veelal gefinancierd door de gemeente of het welzijnswerk, maar zij (of hij) is ten dienste van het dorp. Zij zorgt ook voor de verbinding tussen het dorp en de formele zorg- en welzijnsorganisaties. Nieuwsgierig naar de functie en hoe dat bijdraagt aan het dorpsleven? We hebben er al eerder over geschreven, lees dat artikel hier.
BOKD is sinds 2020 aangesloten bij Nederland Zorgt voor Elkaar (NLZVE), een nationale beweging van bewonerscollectieven op het gebied van zorg, welzijn en wonen. Binnen het landelijk netwerk vertegenwoordigt BOKD de zorgzame dorpen in Drenthe. NLZVE ondersteunt verbindingen tussen dorpsondersteuners en helpt daarmee de beroepsgroep te versterken en het belang ervan breed onder de aandacht te brengen. Zo faciliteert NLZVE incidenteel een noordelijk overleg voor dorpsondersteuners, BOKD is daaraan verbonden als regio ondersteuner. Jaarlijks organiseert NLZVE ook de Dag van de Dorpsondersteuner. Deze dag is bedoeld voor dorpsondersteuners om ervaringen uit te wisselen en de uitdagingen van het vak te bespreken. Dit jaar vindt deze dag plaats op 29 september 2023 in Hollandscheveld. Deze dag staat onder andere in het teken van kennisdeling rondom landelijke ontwikkelingen over de dorpsondersteuner. Ook het versterken van de positie van de dorpsondersteuner komt aan bod. Deze dag is primair bedoeld voor dorpsondersteuners en daarnaast zijn ook betrokken bewoners en/of bestuurders, welzijnswerkers en huisartsen die samenwerken met de dorpsondersteuner welkom. Betreft dit jou? Houd de berichtgeving in de gaten. Meer nieuws volgt snel.
Eigen signatuur en gelijkwaardig aan tafel
Iedere dorpsondersteuner vult haar rol in het dorp op eigen wijze in, passend bij de behoefte van inwoners uit het dorp. Aangezien ieder dorp uniek is, sluit dat geheel aan bij het gedachtengoed dat dorpen goed weten wat nodig is in het eigen dorp. Daarmee behouden dorpen hun regie. Waar de ene dorpsondersteuner de nadruk legt op het koppelen van vraag en aanbod tussen dorpsbewoners, daar zet een andere dorpsondersteuner in op preventie en goed ouder worden in het eigen dorp. Dorpsondersteuners weten vaak ook de weg goed te vinden naar de formele zorg. Alhoewel de samenwerking met het welzijnswerk en de gemeente vaak nog verschillend wordt ervaren. Zo blijkt ook in gesprek met de dorpsondersteuners uit het noorden dat niet ieder van hen een sterke positie aan de (zorg)tafel heeft verworven. Het is ons inziens belangrijk dat de positie van de dorpsondersteuner de juiste erkenning krijgt binnen het zorglandschap. De dorpsondersteuner heeft een significant andere relatie met de inwoner dan veel welzijnswerkers. Zij is een vertrouwd gezicht voor inwoners, zonder dat zij een belang van een derde dient. Idealiter is de dorpsondersteuner helemaal onafhankelijk en heeft zij volledig ruimte om in te spelen op de behoefte van het dorp. Tegelijkertijd is er ook overlap in het werk en kunnen dorpsondersteuners en de formele zorg elkaar versterken. Een gelijkwaardige plek aan (zorg)tafels is dus heel belangrijk.
Eigenaarschap over jouw eigen welzijn en dat van je dorpsgenoten
interview met Siny Vink
Dorpsondersteuner Siny Vink, Grolloo Zorgt, pleit voor een praktischer aanpak in het zorglandschap. “We hebben te maken met zoveel wet- en regelgeving, dat professionals al vaak door de bomen het bos niet meer zien. Laat staan inwoners”. “Laten we het simpel houden”, vertelt Siny. Als Siny een bezoek brengt aan inwoners uit Grolloo dan houdt zij twee hoofdregels in acht. Zij gaat zorgvuldig om met haar professionele beroepshouding en let op afstand en nabijheid. En daarnaast heeft zij de AVG-wetgeving goed in haar achterhoofd en let dus op ieders privacy. Daarnaast is Siny van de menselijke aanpak en kijkt ook wat er praktisch nodig is wanneer iemand om hulp vraagt. En dan kan het wel eens voorkomen dat ze helpt bij het opmaken van een bed of de theedoek pakt als iemand nog aan het afwassen is. Komt iemand er niet uit met een schriftelijk aanvraag voor de gemeente? Dan gaat zij naast hem of haar zitten om de aanvraag in te vullen of biedt hulp van een vrijwilliger aan.
Daarna of tijdens een activiteit is er ruimte voor het gesprek. Zo bouwt zij een band op met de mensen uit het dorp en is zij een vertrouwd gezicht.
Het zou mooi zijn als we kijken naar wat er simpelweg nodig is. Soms in praktische zin, soms door het bieden van een luisterend oor. Hetzelfde geldt voor de omgang met ons eigen welzijn en de zorgen die we daarover in meer of mindere mate hebben. Het praktisch nadenken voordat we handelen, helpt ons om slimmere keuzes te maken. Keuzes die ons helpen om meer eigenaarschap te voelen over wie wij zijn en wat wij doen. Moeten we wel voor ieder probleem een professional raadplegen? Of kunnen we ook door behulp van praktische hulpmiddeltjes of de hulp van onze buren zelf een oplossing vinden? Dit helpt om eigenaarschap te ontwikkelen, om goed te voelen wat we zelf allemaal binnen onze mogelijkheden hebben liggen. Mensen kunnen meer dan ze in eerste instantie misschien denken. Met een paar simpele tips of met hulp van een dorpsgenoot is de oplossing soms ook binnen bereik. Mensen mogen echt trots zijn op wat ze al hebben bereikt en wat ze zelf kunnen doen om zich goed te voelen. En vaak blijkt dat het niet direct nodig is om professionele hulp in te schakelen. Kortom: ook dat is inclusiviteit. Denken om jezelf en om elkaar.